Dünya’nın en iyi eğitim sistemlerine sahip ülkelerden biri Finlandiya. PISA sonuçlarına göre de başarıyı istikrarlı bir şekilde koruyan Finlandiya’nın sırrı herkes tarafından merak konusu. Öğretmenlerinin hepsi yüksek lisanslı olan ülkenin eğitim sisteminin temelinde güven ve eşitlik var. Öğretmenin eğitim sitemine, devletin öğretmenine, öğrencinin de okula güven duyması başarının ön koşulu. Her öğrenci aynı ölçüde önemli olmakla birlikte öğrenme güçlüğü çeken öğrenciler için ayrı uygulamalar söz konusu. Eğitimde fırsat ve aynı zamanda imkân eşitliği sağlamakta eğitim sistemlerinin temel prensiplerinden.
1) Okullarda dil odaları var.
Finlandiya’da öğrenciler okullarda İngilizce, Almanca ve Fransızca öğreniyorlar. Öğrencilerin çoğu akıcı bir şekilde İngilizce biliyor ve bazı dersleri öğretmenler İngilizce işliyor. Okullarda dil odaları mevcut. Yukarıda ki fotoğraflar dil odasındaki İngiliz otobüsü ve Fransız cafesine ait.
2) Müdür odası sade ve öğretmenler odasının yanında yer alıyor.
Gözlemlediğim okulun müdür odası öğretmenler odasının yanındaydı. Öğretmenlerin okulda rahat olması ve müdürle paylaşımda bulunması çok önemli. Müdür de şeffaf bir ortam olsun diye etrafı camlı odada kalıyor. Odası çok küçük ve görüştüğü kişileri öğretmenler görsün diye müdür odasının duvarları camdan yapılı. Müdürle öğretmenler arasında amir-çalışan ilişkisinden çok, paylaşıma dayalı bir ilişki söz konusu.
3) Çocuklar kendi işlerini kendileri yapıyor.
Finlandiya’da çocuklar okula kendileri gelmekten tutun da, kendilerine ait kıyafetlerden, ayakkabılardan, bisikletlerin düzeninden sorumlular. Etkinliklerini saklama, materyallerine sahip çıkma ve öz bakım becerilerini kazanma konusunda çok iyi yetiştiriliyorlar.
4) Okullarda kütüphane çok önemli.
Okullarda kütüphanelere çok önem veriliyor. Okulda kütüphane yoksa, okul bahçesine her hafta belirli bir gün ve saatte gezici kütüphane geliyor. Öğrenciler sınıfça otobüse binip, sorumlu kişiden kitap alabiliyorlar. Kitap okunması çok önemli. Okullarda okuma koltukları ve salonları mevcut.
5) Okullarda kantin yok.
Devlet büyük yemekhanelerde tüm okullar için yemek çıkartıyor ve bu yemekler okulların ihtiyaçları kadar okullara gönderiliyor. Okullarda ısıtılan yemekleri, hem tüm çocuklar hem de müdür de dahil okuldaki tüm personel yiyor. Yemeğini yiyen çocuklar kirlenmiş yemek kaplarını yıkanması için gerekli yerlere koyuyorlar. Yemekhaneleri de çok temiz ve ses yalıtımı olduğundan son derece sessiz.
6) Doğa dersleri var.
Doğaya önem veren çevreci bir ülke olan Finlandiya’da doğa dersleri var. Çocuklar bu derslerde öğretmenleriyle birlikte doğa gözlemleri yapabiliyorlar. Okul içerisinde ise yer yer bitki görmek mümkün.
7) Atölyede çocuklar risk almayı öğreniyor.
Okulda 1. Seviye grubundan son seviyeye kadar tüm çocuklar atölyede zanaat dersleri alıyorlar. Bu derslerde delici ve kesici aletler açıkta bulunuyor. Çocukların erken yaşta risk almaları sağlanıyor ki ilerki yaşlarda hata yapma olasılıkları azalsın. Çocukların tahtalardan eşyalar yapıp kendi ürünlerini ortaya koymaları çok önemseniyor.
8) Sınıflarda bireysel ve grup çalışmalarına uygun masalar ve sallanabilen sandalyeler var.
Sınıflarda kullanılan masalar hem bireysel kullanıma elverişli hem de dairesel çalışma düzeni için ideal. Öğrenciler istediği zaman masaları kolayca birleştirip, ayırabiliyorlar. Sandalyeler ise çocukların enerjilerinin fazla olmasından dolayı, uzun süre hareketsiz oturamayacaklarını dikkate aldıkları için sallanabilenlerden tercih ediliyor.
9) Zaman çok önemli.
Okullarda çok fazla saat var. Saatleri sınıflarda, koridorlarda, yemekhanede veya okulun bahçesinin her yanında görebiliyorsunuz. Kapıdan bakan da, öğrenciler de rahatça saati görsün diye her sınıfta iki tane saat var ama biri rakam diğeri sembolle. Dakikası dakikasına dersler başlıyor, hiçbir etkinlik aksamıyor. Öğretmenler özellikle çok dikkatli saat konusunda. Teneffüs zili çaldığında tüm öğrenciler dışarı çıkıyor, içeri girme zili çaldığında ise hepsi içeri giriyor. Öğrenciler de öğretmenleri gibi oldukça dakik.
10) Okula bisikletlerle geliniyor.
Finlandiya’da okula başlayan çocuk bisiklet kullanma dersleri alıyor. Çoğu öğrenci ve öğretmen okula bisikletle geliyor. Bisiklet kullandıktan sonra duş alabilmek için okulda öğretmenlerin duş yerleri var.
Okul servis yok. Evi okula yakın olan öğrenciler yürüyerek ya da bisikletle okula gelmeyi tercih ediyorlar. Okula evi uzak olan çocuklar da toplu taşıma kullanabiliyor. Devlet öğrencinin yol ücretini aileye ödüyor.
11) Öğretmenlerin hepsi yüksek lisans mezunu ve iki branşta uzmanlar.
Finlandiya’da 4 yıllık eğitim fakültesini bitirmek öğretmen olmaya yetmiyor. Öğretmen olabilmek için yüksek lisans şartı var. Sınıfta işlenecek konuların içeriğini öğretmen belirliyor. Öğretmene güvenin tam olmasının nedeni ise öğretmenlerin çok iyi eğitim alması.
